Początki systemów kanalizacyjnych

Pierwsze budowle zorganizowanej sieci wodociągów i kanalizacji są datowane na 3500-3000 lat p.n.e. i pochodzą z dorzecza Eufratu, terenów dzisiejszej północnej Syrii. Wykopaliska archeologiczne ujawniły systemy kanałów o przekrojach prostokątnych i kołowych wykonane z rur ceramicznych.

W miastach kultury Indus-Saraswati, 2800-2400 lat p.n.e. zbudowano wysoce zaawansowane systemy kanalizacyjne. Rury umieszczone były pod kamiennymi płytami ulic odprowadzały ścieki z domów prywatnych do rzeki.

Z okresu 2400 p.n.e. pochodzi system kanalizacyjny odprowadzania wód opadowych i ścieków, odkryty w pobliżu grobowca egipskiego króla Sahure. Tworzyły go rury z blachy miedzianej.

Babilońskie domy już od najwcześniejszych czasów tj. 2000-1000 latp.n.e. wyposażano w pojemniki na szambo, wykonane z wypalanej gliny, a gliniane rury stosowano m.in. do odprowadzania nieczystości. Archeolodzy odkryli również w Babilonie wielki kanał ściekowy.

W okresie ok. 1000 lat p.n.e. powstały pierwsze “oczyszczalnie biologiczne”, budowane w ekosystemach bagiennych w starożytnych Chinach i Egipcie, wykorzystujące do utylizacji zanieczyszczeń roślinność wodolubną.

od 300 p.n.e. Starożytne Ateny wyposażone były w układ kanałów i kanał główny wyprowadzający wodę ściekową oraz deszczówkę poza miasto, do większego zbiornika. Ten połączony był z siecią mniejszych, zbudowanych z cegieł przewodów doprowadzających ścieki do pól uprawnych i sadów, w celu nawadniania i nawożenia upraw.

W 184 roku p.n.e. po przeprowadzeniu modernizacji główny kolektor Rzymu, Cloaca Maxima, został przykryty. Kanał, o wymiarach 3,20×4,00 m, wykonano w całości z kamienia już w IV wieku p.n.e. Rzymianie oszczędnie gospodarowali wodą – ta używana do mycia w publicznych łaźniach często spływała do latryn, gdzie wykorzystywano ją do ich spłukiwania. Dopiero stąd trafiała do kanalizacji odprowadzającej ścieki komunalne do Tybru.

Jak w starożytności badano jakość wody?

„Do Rzymu dostarczano 200 mln litrów czystej wody na dobę. Słynne rzymskie akwedukty stanowiły ponad 400 km wodociągów i kanałów. (…) Pierwszą próbą był test, czy woda nie powoduje plam na naczyniach z brązu. Obserwowano również, czy pozostawia osad po przegotowaniu. Jakość wody klasyfikowano po długości gotowania się w niej zielonych jarzyn. Z badań tych wyciągano rygorystyczne wnioski. Były więc akwedukty niosące woda pitną, wykorzystywaną również do podlewania ogrodów czy prania.